As redes sociais valen de moito. A min gústanme porque grazas a elas dou con noticias, fotos e vídeos que, por min soa, non atoparía nunca. Onte volveume pasar: chegoume un vídeo que non é que me gustara, non. Encantoume!!
O músico galego Davide Salvado compartiu no seu Facebook persoal esta xoia:
A rapaza o sinte e o vive coma unha galega máis. E iso é algo que me produce moita alegría: ver como rapaces pertencentes a familias de orixes e tradicións moi diferentes ás nosas, nacen en Galicia e dende moi pequenos forman parte da nosa cultura, da nosa música tradicional. Que tamén é deles.
Ao ver a esta rapaciña cantar e tocar a pandeireta véuseme á cabeza o grupo que gañou o Proxecto Runas 2012 do Festival de Ortigueira. Si, estoume a referir a Harmonica Creams, ese grupo xaponés que namorou a todo o público de Ortigueira, tanto coa súa actuación no Runas coma na do ano seguinte no escenario Estrella Galicia. De feito, namorou tamén aos festivaleiros de Morouzos, co excepcional recital que deron no escenario da carpa habilitada no aparcadoiro do Campo de Fútbol. Tamén aos asistentes ao espectáculo que montaron nos Xardíns do Malecón. E, como non, ao público do mítico Bar de Fredi en Espasante no que, como pode ser unha obviedade, tamén actuaron.
Cando volverá Harmonica Creams ao Festival de Ortigueira? A verdad é que non o sei. Pero o que si sei é que volverían facer brincar e desfrutar aos milleiros de folkies que estarían abarrotando a Alameda da Vila. Eu entre eles! 😉
Hai dous anos tiven unha longa conversa telefónica dende Londres con Xosé Ferreirós, un dos membros do Milladoiro nado en 1978 que aínda segue en activo levando a música galega por diferentes lares. Hoxe escribo este artigo dende Barcelona, pensando en que soamente faltan seis meses para que dea comezo a XXXII edición do Festival de Ortigueira, unha edición que, alo menos para min, será moi especial.
Recordo perfectamente a sensación que tiven ao rematar a miña conversa con Xosé. Foi unha mestura entre orgullo e estrañeza. Estrañeza positiva porque, aínda que sabía da importancia que tivera Milladoiro nos comezos do Festival de Ortigueira, non sabía ata que punto. E orgullo polo que supuxo por aquel entón para a sociedade e a cultura galega o nacemento dun evento como foi o Festival de Ortigueira.
Ferreirós contoume que hai 30 anos “o Festival baseábase no voluntarismo, nas mans dalgunhas persoas que sabían que tiñan que botar a andar isto”. Ademáis, aseguroume que levar a cabo isto “era moi difícil, pero todos os que estabamos implicados dalgunha maneira, e Milladoiro o estaba, sabiamos que tiñamos que axudar e así apostar pola música popular”. Tamén foi moi interesante o que me falou sobre os medios de comunicación, afirmando que “algún que hoxe en día o apoia moitísimo, daquela máis ben non o facía. Que Ortigueira se enchera de tipos estraños non gustaba, pero o feito é que puido máis a xente que estaba detrás de todo isto e o seu voluntarismo para sacar o Mundo Celta adiante”.
Milladoiro, Ortigueira 2014. (Ferrol360)
Na edición de 2016 Milladoiro voltará a Ortigueira para achegar ao público “un estilo e unha maneira de facer música, que non é outro máis que o estilo Milladoiro”. Ademais, a organización do Mundo Celta anunciou en FITUR a creación dun DVD do que Milladoiro será protagonista e no que se poderá visualizar material audiovisual inédito e histórico.
Quedan nin máis nin menos que 166 días para o Festival de Ortigueira! 😀
Aínda non o creo, por moito que xa teña todo case preparado. O certo é que tampouco había moito que preparar. E o digo porque para min falar da Escola de Gaitas de Ortigueira é moi sinxelo: soamente teño que expresar todas as emocións que a Escola e o Festival me teñen feito sentir dende que tiña 3 anos.
E é que, amigas e amigos, non sabedes o pracer que é para min contarvos que o vindeiro
venres ás 22.30 horas farei realidade un de cantos soños andan pola miña cabeciña: volverei subir ao escenario de Festival Internacional do Mundo Celta de Ortigueira, pero esta vez para presentar á Escola de Gaitas de Ortigueira. Que orgullo tan grande, e máis tendo en conta que se trata dunha data tan sinalada, porque a Escola está de 40 aniversario e o Festival cumpre 20 anos dende que comezara a súa segunda etapa, 8 anos despois sen se ter celebrado.
Letras Galegas 1995. Con 4 aniños, primeira actuación en público coa Escola de Gaitas de Ortigueira.
Non podía ser doutra maneira. 20 anos despois da súa primeira actuación no Festival de Ortigueira, Xosé Manuel Budiño volve reconvertido no director artístico da noite do sábado. 20 anos, como pasa o tempo.
Era o ano 1995 e logo de oito anos sen se poder desfrutar do Festival de Ortigueira, o Mundo Celta volve sair adiante, esta vez no mes de agosto porque había eleccións e non daba tempo de pechar presupostos. Nesa primeira edición da nova etapa estaba Xosé Manuel Budiño, que chegaba a Ortigueira co seu grupo Fol de Niuda man de Raúl Piñeiro (D.E.P.).
Primeiro, uns recordos…
Para min falar de Budiño é falar de Raúl Piñeiro. Non esquecerei nunca, por mais que fora unha rapaciña de pouco máis de 4 anos, o que lle dixo Raúl a Budiño cando chegou ese mesmo ano á miña casa: “aquí nesta casa non se entra se non se toca unha peza con María no tambor”. Saín correndo a toda veolocidade polas baquetas e alí, na mesma cadeira da cociña onde adoitaba estar sentado o meu avó Bernardo (D.E.P.), tocamos a Muiñeira de Chantada, Fonsagrada e algunha ca outra máis. Moitos dos que me estades a ler non saberedes quen é Raúl Piñeiro, algo que me doe moito porque foi unha persoa que se desviviu para sacar adiante o Festival de Ortigueira dende 1995 e durante 4 anos, xunto con outras persoas. Pero creo que sei quen vos pode ensinar moi ben a labor que fixo no Mundo Celta. Neste sentido, este venres haberá un post no que coñeceredes a Raúl, esa persoa que quixo tanto a Ortigueira e ao noso Festival.
Budiño no Festival 2015
Jacky Molard Quartet, Oreka Tx + Kalakan, Budiño e Finnegan-McSherry Project. Ese é o cartel que Xosé Manuel Budiño preparou como director artístico da noite do sábado; e os míticos Capercaillie para a noite do domingo. O violinista dos tres irmáns Molard, toda unha referencia no mundo do folk e do celta. Oreka Tx + Kalakan traeránnos os ritmos e os sons máis característicos de Euskadi: os da txalaparta. Brian Finnegan de seguro pisará o escenario de Ortigueira cun espectáculo de música irlandesa no que quedaremos abraiados coa súa técnica á hora de tocar os whistles. E de Budiño aposto por un concerto no que repasará a súa discorgrafía e fará vibrar ao público de Ortigueira cos seus temas máis recoñecidos. O meu favorito sempre foi o que lle dá nome ao seu primeiro disco, Paralaia.
Por todo isto e moito máis, non vos podedes perder esta XXXI edición do Festival Internacional do Mundo Celta de Ortigueira. Déixovos o vídeo promocional de Budiño para esta edición.
É galega e faino notar alí por onde vai. E xa non soamente porque toque (e moi ben) o noso instrumento máis representativo. As persoas que a seguimos nas redes sociais dámonos de conta do orgullosa que se sinte da súa Galicia e que, cada vez que fai un oco na súa apretada axenda, volve para o seu Ourense. A pasada fin de semana compartiu no seu Facebook unha foto dende a cidade das termas coa súa querida (e “tocaia” miña) Maruxa.
Asemella que facía calor pola cidade das termas… Pero Cristina, non te preocupes, que o venres 17 de xullo asegurámosche que as temperaturas en Ortigueira serán máis baixiñas. Ou se cadra non, porque vaia noite de música nos espera! Abrirá a xornada a banda escocesa The Vale of Atholl Pipe Band e de aí subirá ao escenario principal a banda anfitriona, a Escola de Gaitas de Ortigueira. Estou segura que a Escola de Gaitas deixará o ambiente máis que caldeado para recibir no escenario a Cristina Pato Band ás 23.30 horas.
“Unha virtuosa explosión de enerxía”
Iso é o que dixo nin máis nin menos que o xornal The New York Times de Cristina Pato. E dende The Wall Street Journal defínena como “unha das mestras vivas da gaita”. O certo é que Cristina Pato leva moitos anos levando a nome de Galicia e da nosa gaita polo mundo adiante. Pero Cristina é moito máis ca iso. No ano 1999 convertíase na primeira muller gaiteira en publicar un álbum en solitario e dende ese intre, a súa carreira non parou. É gaiteira, pianista, compositora e ata cantante. Comezou adicándose á música galega pero dende hai varios anos a súa carreira está ao lado da música clásica, do jazz e da música latina. O mellor de todo é que Cristina Pato é quen de mesturar moitos deses xéneros e crear melodías coma as que podemos escoitar no seu último traballo, Latina.
En palabras súas, “Latina é unha maneira de abrazar a miña herencia cultura a través da música, explorando as conexións entre o país de orixe da palabra, Italia, e os países que hoxe en día consideramos latinos”. Pato conta que “usando a metáfora dun dos ritmos esenciais da música tradicional, o 6/8, Latina é unha viaxe musical que comeza coa tarantella italiana e viaxa a través de ritmos 6/8 de España e América Latina, coma o joropo venezolano, o Landó peruano, a muiñeira galega, e ritmos que teñen viaxado en ámbolos dous sentidos no mundo latino, o tanguillo e o fandango”.
De seguro fará vibrar ao público de Ortigueira o venres 17 de xullo ás 23.30 horas da noite. Non volo perdades, será todo un espectáculo de calidade musical.
A case unha semana para que dea comezo unha nova edición do Festival do Mundo Celta de Ortigueira, supoño que todos estaredes a facer xa as mochilas con todos os imprescindibles para a acampanada en Morouzos, non? Falando de Morouzos, coméntovos que este ano hai novidades. Non poderedes acampar na zona do piñeiral debido a que Costas non o permitíu. De todos os xeitos, xa está acondicionada a zona do eucaliptal que se atopa á entrada da praia no que poderedes armar as vosas casiñas para os días de festa en Ortigueira.
Un ano máis Renfe colabora co Festival de Ortigueira descontando o 30% do custe das viaxes con orixe e destino Ferrol polo Mundo Celta. A compañía manterá a rebaixa nos billetes para os trens rexionais e de longa distancia, entre os días 15 e 22 de xullo. Ademais, acábase de coñecer que Alsa tamén volverá a colaborar coa cita celta e aseguran que “O Festival de Ortigueira está máis cerca cun 15% de desconto no teu billete“.
Nova páxina web da Escola de Gaitas de Ortigueira
Convídovos a que visitedes a nova páxina web da Escola de Gaitas de Ortigueira que dende hoxe está dispoñible. A agrupación, fundadora do Mundo Celta, aposta así pola mellora da súa presenza no ámbito dixital, algo moi importante na actualidade. Ademais, podedes seguir á Escola de Gaitas na súa páxina de Facebook, Twitter, Instagram e, como non, na súa canle de YouTube. Nesta última poderedes atopar vídeos das súas diferentes actuacións, entre elas as que levaron a cabo en New York con motivo da súa participación no St Patrick’s Day.
Pero eu vouvos deixar aquí un vídeo da espectacular actuación da Escola na pasada edición do Festival de Ortigueira interpretando ” Sanssoneta & Busindre Reel” e así ir quentando motores para o que acontecerá en pouco máis dunha semana no escenario principal do Mundo Celta.
O Mundo Celta chega á súa segunda noite de festa da man dun dos concertos máis esperados desta 30 edición: o de Milladoiro. A banda galega promete unha actución na que “o público atopará unha restrospectiva do noso repertorio, xa que queremos dar a coñecer temas do noso traballo que non adoitan estar presentes nos nosos concertos”, destacou Xosé Ferreirós, un dos compeñentes históricos da banda, asegurando tamén que hoxe en Ortigueira “estará o Milladoiro do 2014, que non ten nada que ver có do 1980, nos primeiros festivais, ou do 2007, que foi a derradeira vez que tocamos en Ortigueira”.
Milladoiro
Falar de Milladoiro é falar dun símbolo, xa non só da música tradicional galega, senón do folk e do celta en xeral. Nese sentido, pódese dicir que Milladoiro tense convertido ademais nun símbolo no nacemento do Mundo Celta, xa que vivíu de primeira man os primeiros anos do Festival de Ortigueira. “Xavier Garrote, naquel entón director da Escola de Gaitas de Ortigueira, chamoume. El o que quería era saber se podería contar co apoio do mundo da música tradicional galega; e comigo puido contar sempre”. Ferreirós non dubida en destacar que daquela “parecíame unha idea descabellada, tendo en conta que era moi dificil levar a cabo un evento deste tipo. Pero, aínda así, se conseguían poñelo en marcha, alí estaríamos. E así foi”.
Xosé Ferreirós comenta que recorda perfectamente os sentimentos que despertou o nacemento do Festival de Ortigueira a finais dos anos 70. “Foi un feito novidoso, aínda que esperado nese momento. As cousas, en xeral, estaban moi precarias e que, de repente, alguén tivese unha idea de facer un Festival deste tipo, como foi Xavier Garrote, realmente era algo moi importante. Dun día para outro en Ortigueira terías a posibilidade de escoitar músicas doutras cidades e incluso países, algo que, por aquel entón, xa non só en Galicia senón en España en xeral, non era doado poder facelo. O feito en si foi moi importante”.
“O Festival de hai 30 anos baseábase no voluntarismo”
Conversar con Ferreirós é conversar cunha persoa que coñece moi ben os inicios de Festival de Ortigueira. Pero é que Milladoiro, ademais de brindar todo o seu apoio ao Mundo Celta, estivo tamén presente de maneira continuada dende o ano 1979 ata o 1985 actuando en Ortigueira. “Nos anos 80 non era sinxelo facer iso, xa que a situación do país non era boa. Non había condicións técnicas, non había cartos… O Festival baseábase no voluntarismo, nas mans dalgunhas persoas que sabían que tiñan que botar a andar isto. Era moi difícil, e todos os que estabamos implicados dalgunha maneira, e Milladoiro o estaba, sabiamos que tiñamos que axudar e así apostar pola música popular. Dende Milladoiro apoiamos isto e xa quedabamos dun ano para outro contratados”.
Xosé Ferreirós, de Milladoiro
De feito, el é consciente que naquel momento pór en marcha un festival sen apoio institucional e sen patrocinador era moi complicado. Xosé Ferreirós non esquece tampouco que nesa época o Festival tipo que enfrontarse a moitas trabas e que, incluso “dende algún medio de comunicación que hoxe en día o apoian moitísimo, daquela máis ben non o facía. Que Ortigueira se enchera de tipos estraños non gustaba, pero o feito é que puido máis a xente que estaba detrás de todo isto e o seu voluntarismo para sacar o Mundo Celta adiante”.
Milladoiro, que leva aproximadamente 40 anos enriba dos escenarios apostando pola música tradicional galega, chega hoxe ao Festival de Ortigueira para celebrar a súa triséxima edición. Logo da actuación da anfitriona, a Escola de Gaitas de Ortigueira, os xefes da música da terra subirán ao Escenario Alameda para brindar aos folkies do Mundo Celta unha concerto que será “unha retrospectiva do seu traballo”, un traballo definido sempre por “un estilo e unha maneira de facer música, que non é outro máis que o estilo Milladoiro”.
Tocas algún instrumento? Formas parte dalgún grupo? Se é así, estás de sorte porque unha das grandes novidades da trixésima edición do Mundo Celta é a posta en marcha das denominadas Free Sessions, unha iniciativa coa que se vos quere dar a oportunidad de debutar no Festival de Ortigueira. O lugar elixido para a ocasión é a Praza de Isabel II, o venres ás 12.00 e 20.00 horas e o sábado ás 20.00 horas. A organización porá á vosa disposición un palco e un equipo de son.
Como anotarse ás Free Sessions?
É ben doado. Soamente tes que achegarte á mesa de son antes das horas fixadas para cada sesión. Unha vez se poña en marcha, cada grupo contará con un total de 30 minutos para deleitar ao público de Ortigueira. Ídesvos perder esta oportunidade?
Se tendes conta de Facebook, non dubidedes en unirvos a este evento. Aí poderes facer as vosas suxerencias ou preguntar calquera dúbida que vos poida xurdir con respecto ás Free Sessions.
Para acceder ao evento do Festival de Ortigueira fai click AQUÍ.
O Escenario Alameda xa está a punto para a súa inauguración na primeira xornada de festa na vila. Será o xoves ás 22.00 horas da man dos tres finalistas do “Proxecto Runas” e de Pepe Vaamonde Grupo, encargados de pór o fin á primeira noite do Festival de Ortigueira. A mesma tarde do xoves, a Praza de Isabel II acollerá ás 20.00 horas a inauguración musical da trixésima edición do Mundo Celta, e ás 17.00 horas terá lugar a apertura oficial da Feira de Artesanía do paseo marítimo, a exposición fotográfica do Claustro do Concello e a mostra “30 anos de Festival” de carteis históricos no Centro de recepción de visitantes.
Panorámica do recinto da Alameda. Foto: Bruno Lozano
Que grupos protagonizan o “Proxecto Runas” 2014?
Este ano os finalistas son dúas bandas galegas, Tiruleque e Cuarteto Caramuxo, e Xabi Aburruzaga Band, do País Vasco. As tres bandas competirán na noite do xoves para acadar algún dos premios de 5.000, 3.000 o 2.000 euros que se entregarán. Ademais, os gañadores convertiranse no pimeiro grupo confirmado para actuar na edición 2015 do Festival de Ortigueira.
Tiruleque
Os Tiruleque chegan como finalistas ao “Proxecto Runas” por segunda vez, logo de que xa o foran no ano 2009. Este grupo galego conta cunha carreira musical que ven de cumprir 12 anos, un tempo no que lles deu tempo para autoproducir dous discos, Tiruleque (2009) e Mu!! (2013). Son sete membros saídos da música tradicional galega que apostan polo arranxo de melodías populares galegas, botando man da riqueza coa que contan os instrumentos tradicionais e, ademais, experimentando no uso das tonalidades e modos.
Cuarteto Caramuxo
O Cuarteto Caramuxo, composto por catro clarinetistas, un acordeonista e unha percusionistas (si, é un cuarteto de seis músicos 😉 ), bebe das melodías dos cancioneiros populares galegos, polo que o público de Ortigueira bailará ao son de música popular galega e, como non, dalgunhas composicións máis contemporáneas. O Escenario Alameda será o lugar elixido para adiantar temas do seu segundo álbume, sempre cunha interpretación “con gusto” no que o máis importante é gozar da música.
Xabi Aburruzaga Band
Xabi Aburruzaga Band, encabezada polo trikitilari biscaíño, volve ser finalista do “Proxecto Runas” por segunda vez logo de que tamén o conseguise na edición de 2010. Desta maneira, pisará o Escenario Alameda para presentar o seu novo álbume “Geure”, no que aposta pola mestura entre tradición e modernidade e no que se pode atopar sons que van dende o folk ata o jazz. Este meso ano Xabi Aburruzaga colaborou con Carlos Núñez no concerto de presentación do último disco do galego, no que tamén estiveron membros de The Chieftains. Ademais, cabe destacar que o biscaíño é o finalista do “Proxecto Runas” que máis puntuación acadou.
Que vos parece? A min tenme moi boa pinta. Mágoa que ata o venres non poida estar en Ortigueira. Pero de seguro terei quen me conte como foron as actuacións! 🙂
Sabedes xa como ides ir ata Ortigueira? Mañá contareivos os servicios especiais de Renfe e Arriva para o Mundo Celta. Ademais, tamén vos contarei como poderedes convertirvos en protagonistas do Festival Ortigueira por uns minutiños.
A Escola de Gaitas de Ortigueira, anfitriona do Festival do Mundo Celta, tamén está en plena conta atrás para o comezo do trixésimo Festival de Ortigueira, unha edición que, en palabras do seu presidente, Bruno Lozano, conta “cun dos mellores carteis dos últimos anos”. E é que xa pasou moito tempo dende que membros da Escola de Gaitas visitaran o afamado Festival de Lorient do que volverían cunha única idea na cabeza: Ortigueira merecía ter un evento como aquel ou, alo menos, semellante. E vaia se o conseguiron. Gracias a eles e, como non, á Escola de Gaitas en xeral e moitas outras persoas, hoxe en día podemos falar dun Festival que leva o nome de Ortigueira ata os lugares máis recónditos e que, ademais, é quen de converter a nosa vila na capital da música celta e no escenario no que moitos artistas de renome soñan con actuar.
Bruno Lozano, presidente da Escola de Gaitas
“O espírito mantense porque o Festival é a esencia da Escola de Gaitas. Cando se produce o relevo xeracional, inevitable neste tipo de asociacións, os que entran novos chegan coa lección ben aprendida. Os rapaces teñen moitas ganas; é o noso Festival, xogamos na casa”, afirma o presidente da Escola de Gaitas, ademais de comentar que están inmersos nos preparativos para a chegada de todas as bandas a Ortigueira. “Encargámonos da organización de todo o que ten relación coa sección de bandas do Festival, e non soamente actuacións, senón que nos ocupamos tamén do seu aloxamento. Tratamos de que estean o máis cómodos posible na súa estancia en Ortigueira”. De feito, a Escola de Gaitas quere que as bandas desfruten do Festival alén das súas actuacións e que coñezan como é verdadeiramente o Festival de Ortigueira: “adoitamos facilitar a estancia a todas as bandas que tocan o domingo, independientemente que soamente o fagan o domingo, convidándoas a vir o sábado e desfrutar, polo menos, do día grande da festa”.
E é que o IES de Ortigueira tense convertido no cuartel de todas as bandas de gaitas que chegan á vila. Alí descansan, ensaian, calman os nervios… Pero converter as aulas en improvisadas habitacións para todos eses días leva o seu esforzo. De feito, o presidente asegura que “sen a colaboración do director do IES de Ortigueira, Carlos Legarreta, o noso traballo sería moito máis complicado. Por iso querémoslle agradecer a súa labor e, como non, ás nais e pais que nestes días traballan tanto coma nós”.
Escola de Gaitas de Ortigueira
En canto a se teñen preparada alguna sorpresa como banda invitada á actuación dalgún dos grupos que actuarán no Escenario Alameda, como podería ser The Chieftains, o presidente nin confirma nin desmente. O que si asegura é que, na súa actuación no escenario principal, a Escola de Gaitas interpretará “tanto clásicos da banda como temas novos para conseguir darlle un pouco máis de espectáculo á nosa actuación no Escenario Alameda”.
“O Festival de Ortigueira merece da creación dun premio honorífico anual”
Pero aproveitando a miña conversa con Bruno Lozano, pedínlle que imaxinase, por só un intre, que o vindeiro ano sería proposto como director do Mundo Celta. Desta maneira, pedinlle que me dixese dúas das cousas que incorporaría ao Festival. “O meu compañeiro Alberto Gómez e máis eu levamos anos dándolle voltas a unha idea: entregar un premio honorífico anual que leve o selo do Festival. Pero entregalo noutra data, por exemplo, en Marzo, para non centrar todo o peso do Festival en 4 días ó ano. Por outro lado, sen dúbida, apostaríamos por contar cunha maior representación de Galicia no cartel; incluso dedicar un dos días unicamente ao noso país”. Aí queda, por se alguén quere tomar nota.
A Escola de Gaitas de Ortigueira, que conta con casi 35 membros en activo e aproximadamente 60 se se ten en conta a canteira, abrirá a sesión de concertos do Escenario Alameda a noite do venres día 18 de xullo ás 22.00 horas. Non volo perdades; eu, de seguro que non. 😉
Festival Internacional do Mundo Celta de Ortigueira 